U kent het wel. U staat in alle hoffelijkheid aan te schuiven voor de kassa in de supermarkt, als zich plots een koud stuk ijzer in uw achillespees impregneert. Een vluchtige blik achterom leert dat één of andere gepensioneerde in staat van hoogdringendheid achter u heeft plaatsgenomen en wel met een haastig voorkomen alsof Magere Hein in zijn of haar nek hijgt. Ik heb uiteraard verder het grootste respect voor ouden van dagen en ik haat stigmatisering, maar het is een algemeen gegeven dat pensionering en tijdsmanagement schier onverenigbare begrippen zijn. Ergo het bumperkleven in de supermarkt: de winkelkar tikt tevergeefs veelvuldig tegen uw hielen en van de weeromstuit vergroot u het oponthoud moedwillig en eigenhandig. Extra traag de boodschappen op de band leggen, even de veters knopen, snoep pakken en toch maar terugleggen… zo kan het ongedurig gesteun van uw opjager toch nog voor een leuke namiddag zorgen.
Het is alsof wachtrijen bij de mens een apart soort demonen ontketenen. Duivels die dingen zeggen als: “Waarop wacht je?” en “Voorkruipen is efficiënt”. Dat gebeurt vooral bij een bakker of een slager, waar er niet zozeer sprake is van een lange rij, maar eerder een soort kuddevorming. De klanten staan op een kluitje en met een ignorantie veinzende blik, eigent de stoutmoedige insolenterik zichzelf de beurt toe. Ik laat ze meestal maar, want behalve dat ik weinig assertief ben, heb ik op zondagmorgen niet zo een zin in loze discussies.
Zo nu en dan is het ongeduld echter enigszins gefundeerd. Het maakt namelijk niet uit achteraan welke rij je postvat in een supermarkt: jouw eigen rij wordt op dat eigenste moment de traagste. Er mogen 30 kassa’s open zijn met elke tien wachtende klanten, als jij er één met negen vindt, is dat geheid de traagste.
Murphy heeft daar verschillende scenario’s voor in zijn kassalade liggen. Bijvoorbeeld: er gaat ergens een telefoon. Enkele rijen verder roept een cassière jouw kant uit. Of Miep effe op wil pakken. En dan begint Miep in haar toestel omstandig één of andere ingewikkelde kassaprocedure uit de doeken te doen. Aan de lijn hangt schijnbaar een amateur uit een nieuw filiaal die op het eigenste moment waarschijnlijk een nog grotere rij wachtenden aan het creëeren is. Nu lees ik niet zo heel vaak de Flair, maar toch weer net genoeg om uit pseudowetenschappelijk bron te kunnen citeren dat “vrouwen meerdere dingen tegelijk kunnen”. Deze wetenswaardigheid wordt meestal verkondigd in een context waarin voorgenoemd vrouwenblad zich vrolijk maakt over de onkunde van de man. Ik kan u vertellen: de bewuste cassière heeft volgens mij voorbindtieten, want ware zij een echte vrouw geweest, dan zou ze zonder verpinken én die prutser telefonisch te woord staan, én vrolijk streepjescodes over de scanner blijven piepen. Maar nee, ik ben op navelstaren aangewezen tot men in het nieuwe filiaal capabel is om Happy Days punten in te voeren.
Wat trouwens ook altijd garant staat voor een uitgebreid potje duimendraaien, zijn verdwaalde streepjescodes. Daarvoor moet dan de gerant opgespoord worden. Die kerel verschanst zich doorgaans, mogelijk uit pure wanhoop, de hele dag in zijn kantoor. Afhankelijk van de grootte van dat kantoor, wordt die hij na een tiental minuten gevonden, en kan hij de winkel op en af gaan rennen. Terwijl een twintigtal boze blikken u zo ongeveer neerbliksemen, kan men de prijs na een kwartiertje alsnog manueel invoeren.
Vroeger, toen 125 nog deelbaar was zonder telmachine, een Belgische Frank geen persoon was en de lokale supermarkt gewoon de achternaam van de eigenaar droeg (leve Voeding Jeuris), stelde dat probleem zich nog niet. Overal plakten van die kleine etiketjes op met ambachtelijk getypte prijzen die de kassamiep maar gewoon hoefde over te typen. Dat verliep quasi blindelings, zelfs als er een etiket ontbrak. Het repetitieve karakter van de job zal er wel iets mee te maken hebben. Ik vermoed ook dat de kassadames van weleer deze kunde met trots aan aan hun CV toevoegden: “Speciale vaardigheden: kan de prijzen van 573 producten onthouden en invoeren in het kassaregister.”
Tegenwoordig ligt dat mijns inziens iets moeilijker. Producten over een glazen plaat schuiven is geen specialisme waar je gemakkelijk mee kan uitpakken, tenzij je professioneel ramenwasser bent ofzo. Maar of met al die technologie de wachtrijen korter zijn geworden, dan wel mijn geduld, ik zou het niet durven zeggen.